Депутат несие бермес бұрын адамның қаржы сауатын тексеруді және 21 жасқа толмағандарға несие бермеуді ұсынды
Мұның мақсаты – азаматтардың жеке қаржысына қатысты шешімдер қабылдау кезінде ұтымды қаржылық мінез-құлықты дамыту, инвесторлар және қаржылық қызметтерді тұтынушылар ретінде олардың құқығы мен мүддесін қорғау тиімділігін арттыру, азаматтардың өмір сүру деңгейі мен сапасын арттыру, жоғары сапалы қаржылық өнімдер мен қызметтерді пайдалану.
ҚР Ұлттық банкінің мәліметінше 2020 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша жеке тұлғалардың мерзімі өткен берешегі 823,1 млрд теңге болған. Оның ішінде 90 күннен астам төлем жасалмаған берешегі 419,2 млрд теңге. Ал екінші деңгейлі банктердің несие портфеліндегі мерзімі өткен берешектің жалпы көлемінің үлесі - 29%. 2023 жылдың 1 қыркүйегіндегі жағдай бойынша бұл көрсеткіш қазірдің өзінде 1,1 триллион теңгеден асады, оның ішінде 90 күннен астам төлемі болмаған берешегі 570 миллиард теңгеге дейін өсті. Ал екінші деңгейлі банктердің портфеліндегі мерзімі өткен берешектің жалпы сомасының үлесі 62%-ға дейін өсті.
"Білім беру жүйесіндегі тиісті министрліктер ретінде халықтың қаржылық және құқықтық сауаттылығын арттыру мәселесіне атсалысуларыңызды ұсынамын. Білім беру ұйымдарының қабырғасында қаржылай және құқықтық сауат бойынша білімді алу және бағалау жүйесін қамтитын, сонымен қатар талдауға және одан әрі ұсыныстарды қалыптастыруға мүмкіндік беретін қаржылай және құқықтық сауатты оқытудың бірыңғай әдістемесін әзірлеу және Қазақстанның ересек тұрғындарының қаржылай және құқықтық сауатын арттыруға әсер ететін процестерді түзету маңызды", - деді депутат Ерлан Стамбеков.
Сонымен қатар ол несиенің көлемі мен мерзіміне әсер ететін алған білімді бағалау жүйесін енгізуіміз керек екенін және 21 жасқа толмаған тұлғаларға несие беруге тыйым салу керек екенін айтты.
Оқыту әдістемесі және басқа да іс-шаралар бір жүйелі құжатпен, атап айтқанда ҚР үкіметінің Қазақстан халқының қаржылай сауатын арттыру және қарыз жүктеме деңгейін төмендету жөніндегі Ұлттық жобасымен біріктірілуі мүмкін.
"Осыған орай, Ғылым және жоғары білім министрлігі мен Оқу-ағарту министрлігіне білім беру жүйесінде қаржылай және құқықтық сауатты оқытудың бірыңғай мемлекеттік білім беру стандартын әзірлеу мәселесін қарастыруды ұсынамыз. «ҚР парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы» ҚР Конституциялық заңының 27-бабына сай, қарау нәтижелері туралы заңда белгіленген мерзімде депутаттық сауал және оларды орындау бойынша қабылданған шаралар туралы жазбаша жауап беруіңізді сұраймын". Депутат Ерлан Стамбеков