Елімізде орташа зейнетақы қанша
Сурет: Zakon.kz
2022 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша Қазақстандағы зейнеткерлер саны – 2 млн 245 мыңнан астам адам. Ал зейнетақы төлемдерінің орташа мөлшері – 105 291 теңге.
Еске сала кетейік, 2018 жылғы 1 шілдеден бастап мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі, зейнетақы жүйесіндегі тәжірибесін ескере отырып, әр алушыға жеке тағайындалады.
Бұл ретте 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ынтымақты жүйеде жұмыс істеген уақыты, сонымен қатар міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі – МЗЖ) төленген кезеңдер зейнетақы жүйесіндегі еңбек өтіліне қосылады.
Егер зейнетақы жүйесіндегі жұмыс өтілі 10 жыл немесе одан аз болса, сонымен бірге егер мүлде жоқ болса, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54%-ын құрайды. Содан кейін 10 жылдан асқан әр жыл үшін оның мөлшері 2%-ға артады. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
Мысалы, егер адам 20 жыл салымшы болса, базалық зейнетақы күнкөріс деңгейі құнының 74%-ын, 30 жыл – күнкөріс құнының 94%-ын құрайды. 33 және одан да көп жыл жұмыс өтілі болса, зейнетақы күнкөріс құнының 100% жоғары мөлшерінде белгіленеді.
Егер бір айда МЗЖ Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына бірнеше рет салым жасалса, жинақтаушы жүйеге қатысу мерзімі бір айды құрайды. Осылайша міндетті зейнетақы жарналары неғұрлым тұрақты және толық салынатын болса, зейнетақы жасына жеткенде базалық зейнетақы төлемдерінің мөлшері соғұрлым көп болады.
Жасына байланысты зейнетақы төлемдерінің мөлшері 1998 жылғы 1 қаңтардағы жұмыс өтіліне (кем дегенде 6 ай қажет) және зейнеткерлікке дейінгі кезеңде алынған орташа айлық табысқа байланысты болады.
Айта кетейік, 2022 жылғы қаңтарда республикалық бюджеттен зейнетақы төлемдеріне 234,7 млрд теңгеден астам, оның ішінде базалық зейнетақыны төлеуге – 71,3 млрд теңге, ынтымақты зейнетақыны төлеуге – 163,4 млрд теңге бөлінген.
