Батысқа қарай кеңеюде: Беларусьтің ШЫҰ-ға мүше болуы нені білдіреді
Сурет: akorda.kz
ШЫҰ мүшелерінің шешімін жариялау алдында Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев:
"Шанхай рухын нығайту және Шанхай принциптерін ілгерілету арқылы бірлескен күш-жігермен біз ШЫҰ-ны ең беделді халықаралық құрылымдардың біріне айналдырдық. Біздің бірлестігіміздің бірегейлігі мен орасан зор әлеуетінің арқасында әлемде оған деген қызығушылық тұрақты түрде артып келеді. Бүгін Астанадағы саммитте ұйымымызды одан әрі кеңейту туралы маңызды шешім қабылданады. Осыған байланысты Беларусь Республикасының Президенті, Құрметті Александр Григорьевич Лукашенконы құттықтағым келеді. Беларусь Шанхай ынтымақтастық ұйымына толық мүше болу жолында қажетті рәсімдерді орындады. Егер қарсылық болмаса, отырысты Беларусь Республикасының ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің құрамына қабылдау туралы құжаттарға қол қою рәсімінен бастауды ұсынамын".
Осыдан кейін Беларусь Республикасының ШЫҰ-ға толыққанды мүшелігі туралы шешім қабылданды.
Осылайша, Беларусь ШЫҰ-ға мүше 10-мемлекет болды.
Бұдан басқа, ШЫҰ-ға кіреді:
- Үндістан,
- Иран,
- Қазақстан,
- Қытай,
- Қырғызстан,
- Пәкістан,
- Ресей,
- Тәжікстан,
- Өзбекстан.
Екі ел ШЫҰ жанындағы бақылаушы мемлекет мәртебесіне ие-Ауғанстан және Моңғолия. Тағы 14 ел диалог бойынша серіктестер болып табылады.
ШЫҰ ресми сайтында:
ШЫҰ 1996 және 1997 жылдары Қазақстан Республикасы, Қытай Халық Республикасы, Қырғыз Республикасы, Ресей Федерациясы және Тәжікстан Республикасы қол қойған әскери саладағы сенімді нығайту және шекара ауданындағы қарулы күштерді өзара қысқарту туралы келісімдер негізінде қалыптасты. Осы келісімдердің Азия кеңістігі үшін бұрын-соңды болмаған сипатына байланысты олардың жоғары деңгейде орындалуына мониторинг жүргізу туралы шешім қабылданды.
Қазақстандық саясаттанушы Данияр Әшімбаев Беларусьтің ШЫҰ – ға кіруін - өте заңды процесс деп есептейді. Бұл ел 2015 жылдан бастап ШЫҰ-да бақылаушы мәртебесіне ие болды және 2022 жылы ұйымға мүшелікке өтініш берді.
"Беларусьті Шанхай ынтымақтастық ұйымының құрамына қабылдау - ШЫҰ Азия бағытында ғана емес, Батыста да кеңеюі мүмкін екендігінің айқын белгісі. ШЫҰ тура мағынада НАТО-мен шекараға шықты. Дәл осындай бағалау ең орынды, өйткені ШЫҰ әскери-саяси ұйым ретінде ойластырылған". Данияр Әшімбаев
Саясаттанушының айтуынша, Беларуссияның ұйымға кіруі бүгінгі таңда ШЫҰ үшін Азия аймағындағы қауіпсіздік қана емес, сонымен қатар Еуразия құрлығындағы қауіпсіздік маңызды екенін білдіреді.
Беларусь үлкен индустриялық және аграрлық әлеуетке ие бола отырып, әлемдік ЖІӨ-дегі үлесі шамамен 25% болатын 3,5 млрд адамды біріктіретін Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы елдерінің экономикасын да күшейтетіні сөзсіз, дейді сарапшы.
