Қоғамдық кеңестер тиімді институттар бола алмады – ұлттық баяндама
Сурет: Zakon.kz/Павел Михеев
2021 жылғы жай-күйі бойынша қоғамдық кеңестердің қызметін қайта қарауды талап ететін үш теріс үрдіс нақтыланады:
Біріншіден, құрамды қалыптастыру кезінде транспаренттіліктің болмауы, осы органдардың құрамын, олардың дербестігі мен тәуелсіз болуын айқындау рәсімінің жеткіліксіз айқындығы.
Қоғамдық кеңестер құрамында (2/3 кем емес) азаматтық сектор лимитінің ресми сақталуына қарамастан, оны, көбінесе, өңір басшылығына ниеттестік білдіретін бұрынғы мемлекеттік қызметшілер, бұрынғы әкімдер, депутаттар, әлеуметтік объектілердің басшылары ұсынады. Әдетте, жергілікті биліктің ұстанымына қарсы тұратын қоғам өкілдері жоқ.
Адал белсенділерді таңдау тәжірибесі қоғамдық кеңестердің маңыздылығының «жойылуына» алып келеді. Оларда балама пікірлері бар ірі сарапшылар мен ғалымдар ұсынылмаған, жергілікті оппозиция өкілдері мен қоғамдық пікірдің нақты көшбасшылары жоқ.
Екіншіден, наразылықты азайтуға көңіл бөлінбейді. Жергілікті деңгейде оппозициялық және сыншыл қоғамшылдар өз талаптарын айта алатын және билікпен бірге көтерілген проблемалардың шешімін іздейтін алаңдар жоқ.
Осы тәрізді жағдай «халық үніне құлақ асатын мемлекет» қағидатына қайшы келеді және қоғамдық тұрақсыздық қаупін арттырады.
Үшіншіден, қоғамдық кеңестердің қызметі тиімсіз. Халықтың пікірінше, олар жылына бірнеше рет жиналып, өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы әкімдерді өңірлердің проблемалық мәселелерін көтермей және оларды шешу жолдарын ұсынбай, тыңдауларды өткізеді.
Қоғамдық кеңестердің қызметіне деген сенімді арттыру және азаматтардың тарапынан сын-пікірлер мен ұсыныстар жасау үшін нақты алаң қалыптастыру мақсатында, Мемлекет басшысы Үкіметке және облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдеріне, оның ішінде қоғамдық кеңестердің құрамына саяси партиялар, ҮЕҰ, азаматтық белсенділер, бейбіт митингілерге қатысушылар қатарынан сындарлы оппозиция өкілдерін қосу жөнінде, сондай-ақ мемлекеттік органдар өкілдерінің санын азайту жөнінде бірқатар тапсырма берді.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жөніндегі жұмысты жүйелеу мақсатында, Парасаттылық мәдениетін ілгерілету жөніндегі Кешенді және Ведомствоаралық жоспарлар (ақпарат және қоғамдық даму, білім және ғылым, мәдениет және спорт министрліктерімен бірлесіп) бекітілді.
Осы құжаттарды орындау үшін білім беру, ақпараттық және ұйымдастырушылық сипаттағы 3 мыңға жуық іс-шара іске асырылды.
Сонымен, барлық өңірлерде жастар ресурстық орталықтарының алаңдарында оқушылардың пір тұтынушыларымен 154 кездесу өткізілді(TedX форматында). «Парасаттылық сағаты» жалпыреспубликалық акциясы шеңберінде оқу орындарында 38 бейне-дәріс көрсетілді.
Еліміз бойынша 12 мыңнан астам отбасының қатысуымен «Парасатты отбасы» байқауы өтті.
Мәдениет және спорт министрлігінің үйлестіруімен республикалық театрлардың репертуарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыптағы қойылымдар ұсынылды.
Ұлттық баяндаманың толық нұсқасымен мына арадан танысуға болады.
