Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесі қалыптасты
БЖЗҚ
Қазақстанның жинақтаушы зейнетақы жүйесіне 20 жыл толады. Осыған байланысты Алматыда белгілі қаржыгерлер, сарапшылар, саясаткерлер, мемлекеттік органдардың өкілдері, Ұлттық банк, ҮЕҰ-дың өкілдері БЖЗҚ дамуын талқылады деп хабарлайды Zakon.kz.
Қатысушылар атап өткендей, Қазақстанда жинақталған зейнетақы жүйесі жұмыс істеп жатыр және қазіргі уақытта табысты дамып келеді. "БЖЗҚ" АҚ Басқарма төрайымы Нұрбибі Наурызбаеваның сөзіне сүйенсек, БЖЗҚ-да салымшылар мен алушылардың 10 миллионнан астам жеке зейнетақы шоттары ашылған, ал жинақталған зейнетақы жинақтары 9,1 триллион теңгені құрады.
"БЖЗҚ" АҚ Басқарма төрайымы Нұрбибі Наурызбаева өзінің кіріспе сөзінде жинақтаушы зейнетақы жүйесінің жемісті жұмыс істеп жатқандығын және даму келешегі айқын екендігін атап өтті. 2018 жылдың 1 желтоқсанына қарай Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорында салымшылар мен алушылардың 10 млн астам жеке зейнетақы шоттары ашылған. Оларда 9,1 трлн теңге сомасында зейнетақы жинақтары шоғырландырылған. Жүйе іске қосылғаннан бері оған зейнетақы жарналары ретінде барлығы 6,6 трлн теңге аударылды. Ал төлемдер мен сақтандыру ұйымдарына аударылған жинақтардың жалпы көлемі 1,2 трлн теңгені құрады. Жинақтардың үштен бірінен астамы салымшылар мен алушылардың шоттарына инвестициялық басқарушылардың күшімен инвестициялық табыс ретінде келіп түскен.
Жүйе іске қосылғалы бері аударылған зейнетақы жарналарының жалпы сомасы 6,6 триллион теңгені құрады, ал сақтандыру ұйымдарына жасалған аударымдардың жалпы сомасы мен төлемдер 1,2 трлн теңге болды, - деп түсіндіреді Нұрбибі Наурызбаева. Барлық жинақтардың үштен бірінен астамы инвестициялық кірістер есебінен қалыптасқан.
БЖЗҚ зейнетақы қызметтерінің сапасы мен қолжетімділігін арттыру үшін көп жұмыстарды жүзеге асырды. Бүгінде Қор өз қызметінде ашықтық, айқындылық қағидасын ұстанады. Ал көрсетілетін негізгі қызметтерді барлығы электрондық форматқа өткізіліп, Қор сайтында қолжетімді болды. Мысалы, БЖЗҚ ресми сайтын жыл сайын шамамен 25 миллион адам қарайды, бұл халықтың сенімінің артқандығын көрсетеді.
"Зейнетақы активтерін басқару сапасы едәуір өсті, бүгінгі күні зейнетақы қаражатын инвестициялауда оң нәтиже байқалады", - деді Нұрбибі Наурызбаева. Бұл, өз кезегінде, қазақстандықтардың зейнетақы жинақтарының өсуіне және зейнетақы төлемдерінің мөлшеріне оң әсер етеді.
Дөңгелек үстелге қатысушылардың айтуынша, Қазақстанда халықаралық стандарттар деңгейінде жинақталған зейнетақы мөлшерлемесі - кем дегенде 40% сақталады. Қазіргі уақытта зейнетақылардың жалпы көлемінде мемлекеттік бюджеттен төлемдер басым болып келеді, алайда жылдар бойы жеке зейнетақы жинақтарының маңыздылығы арта түседі. Осылайша, 2017 жылдың қорытындысы бойынша, БЖЗҚ-дан төленетін төлемдердің жиынтық зейнетақы төлемдерінің үлесі 12% -ды құрады, 2050 жылға қарай ол 46% - 60% дейін ұлғаяды.
Кездесу қорытындысы бойынша қатысушылар Қазақстанның бұдан 20 жыл бұрын зейнетақы реформасын жүргізуі қоғам және экономика үшін маңызды қадам болғанын атап өтті. Яғни, 20 жыл ішінде жинақтаушы зейнетақы жүйесі өзінің дағдарысқа төзімділігін, өміршеңдігін дәлелдеді және даму бағыттары айқын. Ал қазақстандықтар жүйенің шарттарына толығымен бейімделді және ең бастысы - жинақтаушы зейнетақы жүйесіне деген сенім орташа деңгейден жоғары. Халықтың жартысынан көбісі зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері бойынша базалық білімге ие.
